ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့အတွက် လိုအပ်ချက်

ဘယ်လောက်ပဲ ဆန်းသစ်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းမျိုးပဲဖြစ်ဖြစ် ပြိုင်ဖက်ဆိုတာ ရှိပါတယ်။ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းလို့ ကိုယ့်ကိုကိုယ်သတ်မှတ်ထားတဲ့ လုပ်ငန်းငယ်အတော်တော်များများမှာ တွေ့ရတတ်တဲ့ အားနည်းချက်ကတော့ ကိုယ့်စီးပွားရေးအိုင်ဒီယာကို ဆန်းလှပြီ၊ သစ်လှပြီ ထင်ပြီး ပြိုင်ဖက်တွေရဲ့ အစွမ်းကို အထင်သေးတတ်တာပါပဲ။ ဒါကြောင့် ပြိုင်ဖက်လုပ်ငန်းတွေရဲ့ ယှဉ်ပြိုင်မှုကြောင့် ကိုယ့်လုပ်ငန်းအပေါ်မှာ ရိုက်ခတ်လာနိုင်တဲ့ သက်ရောက်မှုတွေကို လေ့လာသုံးသပ်ဖို့ မေ့နေတတ်ကြပါတယ်။ ဒီအားနည်းချက်ဟာ သင့်လုပ်ငန်းကို ဆုံးရှုံးသွားတဲ့အထိ တွန်းပို့နိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် သင်ဟာ Competitive Analysis ကို မဖြစ်မနေ လုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အဓိပ္ပာယ်ကတော့ သင့်လုပ်ငန်းက ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်နေရတဲ့ ဈေးကွက်အခင်းအကျင်းအခြေအနေကို လေ့လာခြင်းပါ။ အရင်ဆုံးအနေနဲ့ စီးပွားပြိုင်ဘက်တွေရဲ့ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်၊ တည်နေရာနဲ့ စားသုံးသူ လူဦးရေအခြေအနေ၊ ဝယ်လိုအားနဲ့ စားသုံးသူ လိုအင် စတဲ့ အချက်အလက်တွေကို လိုက်လေ့လာရပါတယ်။ ပြီးမှ သင့်ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရပါတယ်။ ဒါမှ သင့်အနေနဲ့ ဈေးကွက်ထဲမှာ ယှဉ်ပြိုင်ရောင်းချနိုင်စွမ်းကို တိုးတက်အောင် ကြံဆနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဈေးကွက်အသစ်တွေထဲကို ထိုးဖောက်ရောင်းချနိုင်ဖို့လည်း အခက်အခဲတွေကိုလည်း ရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ သင့်စားသုံးသူကို သူများနောက် ပါမသွားအောင်လည်း ထိန်းသိမ်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကိုလည်း ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။

Competitive Analysis မှာ အောက်ပါကဏ္ဍရပ်တွေ ပါဝင်ပါတယ် –

ပြိုင်ဘက်အစစ်တွေက ဘယ်သူတွေလဲ (Defining Competitors)

သင့်လုပ်ငန်းက ထုတ်လုပ်နေတဲ့ ကုန်ပစ္စည်း၊ ဝန်ဆောင်မှုနဲ့ အလားတူတာတွေကို ယှဉ်ပြိုင်ထုတ်လုပ်ရောင်းချနေသူတွေကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်တဲ့ ကဏ္ဍပါ။ ဒါပေမဲ့ သတိထားရမှာက အစွန်းနှစ်ဘက်ကို ရှောင်ဖို့ပါပဲ။ ထုတ်ကုန်ချင်း၊ ဝန်ဆောင်မှုချင်း နည်းနည်းနီးစပ်ရုံနဲ့ပဲ ပြိုင်ဖက်တွေရယ်လို့ သိမ်းကြုံးပြီး စာရင်းမသွင်းပစ်လိုက်ပါနဲ့။ ကိုယ့်ထုတ်ကုန်၊ ဝန်ဆောင်မှုနဲ့ အသေးစိတ်နီးပါးတူညီတဲ့ ပြိုင်ဖက်တွေလောက်ကိုပဲ အကျဉ်းရုံးပြီးတော့လည်း ပြိုင်ဖက်စာရင်းမသွင်းပါနဲ့။ Competitive Analysis ရဲ့ အသုံးဝင်ထိရောက်မှုကို လျော့နည်းစေတဲ့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ သူတို့ရဲ့ ကုန်ပစ္စည်း၊ ဝန်ဆောင်မှုက ကိုယ်ထုတ်လုပ်ရောင်းချနေတာနဲ့ ဘယ်လောက်နီးစပ်တယ် မနီးစပ်ဘူး ဆိုတဲ့ အချက်ထက် အခုအချိန်ရော၊ အနာဂတ်မှာ ကိုယ့်လုပ်ငန်းရဲ့ ဝင်ငွေကို ဘယ်လောက်ခြိမ်းခြောက်လာနိုင်သလဲ ဆိုတဲ့ အချက်နဲ့ပဲ တိုင်းတာပြီး ပြိုင်ဖက်ကို ရွေးချယ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြိုင်ဖက်တွေရဲ့ အားနည်းချက် အားသာချက်က ဘာတွေလဲ(Analysis of Competitor Strengths and Weaknesses)

ကိုယ့်ပြိုင်ဖက်တွေက ဘယ်သူဆိုတာ သေသေချာချာ သိသွားပြီးတဲ့နောက်မှာ လုပ်ရမယ့် အဆင့်တခု ဖြစ်ပါတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်တယောက်ဟာ ကိုယ့်ရဲ့ ကုန်ပစ္စည်း၊ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို သူမတူအောင် ထုတ်လုပ်ရောင်းချနိုင်ရုံနဲ့ ကျေနပ်နေလို့ မရပါဘူး။ ကိုယ့်ဘက်က ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုအရည်အသွေး၊ ဈေးနှုန်း၊ တည်နေရာ စတာတွေမှာ သူများထက်သာကောင်း သာနိုင်ပေမယ့် ကိုယ့်ပြိုင်ဖက်ရဲ့ လုပ်ငန်းအင်အားကို သေသေချာချာ အကဲခတ်လေ့လာဖို့ လိုပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းချင်း ပြိုင်ဆိုင်ကြပြီဆိုရင် ငွေကြေးအင်အား တောင့်တင်းသူ၊ ဝန်ထမ်းအင်အားကောင်းသူ၊ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်း မြင့်မားသူနဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံများများရှိသူကသာ ရေရှည်မှာ သက်လုံကောင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့လို လုပ်ငန်းအင်အားမကောင်းလို့ကတော့ ကိုယ့်ဘက်က ကုန်ပစ္စည်း၊ ဝန်ဆောင်မှုအရည်အသွေး ပိုကောင်းနေတယ်ဆိုရင်တောင် ပြိုင်ပွဲကနေ အရှုံးပေးထွက်ခွာရမှာ ပါပဲ။

ပထမဆုံးအနေနဲ့ ပြိုင်ဖက်ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ အောင်မြင်ခြင်း၊ ကျရှုံးခြင်းတို့နောက်ကွယ်က အကြောင်းရင်းတွေကို လေ့လာဆန်းစစ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဥပမာ – ပြိုင်ဖက်တယောက်မှာ သစ္စာရှိတဲ့ ဖောက်သည်တွေ ပိုများနေတယ် ဆိုရင် ဘာကြောင့် များနေတာလဲ အဖြေရှာဖို့ လိုပါတယ်။ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်တွေကို အသေးစားတွေကအစ လိုက်လေ့လာရပါမယ်။

ဒုတိယအနေနဲ့ စားသုံးသူတွေအပေါ် သက်ရောက်နိုင်တဲ့ အဓိကအခြေအနေတွေ၊ ပြဿနာတွေကို လေ့လာပါ။ ဥပမာ -ပြိုင်ဖက်တွေက တနှစ်ကို ဘယ်နှခါလောက် ဒစ်စကောင့်တွေပေး၊ ပရိုမိုးရှင်းတွေ လုပ်နေသလဲ။ ဖောက်သည်အပေါ် ဆက်ဆံရေးအခြေအနေကရော ဘယ်လိုရှိလဲ -စသည်ဖြင့်ပေါ့။ တတိယကတော့ ပြိုင်ဖက်ရဲ့ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုကုန်ကျစရိတ်ကို ခန့်မှန်းတွက်ချက်ပြီး သင်လက်ရှိကုန်ကျနေတဲ့ စရိတ်တွေနဲ့ ယှဉ်ကြည့်တာပါပဲ။

စတုတ္ထအချက်ကတော့ ဈေးကွက်ကဏ္ဍတခုကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်လုပ်ကိုင်တဲ့အခါ၊ အခြားကဏ္ဍတခုကို ကူးပြောင်းပြီး ယှဉ်ပြိုင်တဲ့အခါ၊ လုပ်ငန်းရှင်အနေနဲ့ ကြုံရတဲ့ အခက်အခဲ၊ အတားအဆီးတွေ (Mobility Barriers) ကို လေ့လာရမှာပါ။ ဥပမာ – အစားအသောက်ဈေးကွက်မှာဆိုရင် ဈေးကွက်ကဏ္ဍငယ်လေးတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ အသင့်စားအစားအစာကဏ္ဍ၊ တန်ဖိုးကြီးစားသောက်ဆိုင်ကဏ္ဍ စသည်ဖြင့်ပေါ့။ သင်ဟာ အသင့်စားအစားအစာလုပ်ငန်းနဲ့ အောင်မြင်နိုင်ပေမယ့် တန်ဖိုးကြီးအစားအသောက်ကို ပြောင်းပြီးရောင်းဖို့တော့ ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွမ်းကျင်လုပ်သား ပိုရှားသွားတာ၊ အရင်းအနှီး မတတ်နိုင်တာ -စတဲ့ Mobility Barriers တွေ အများကြီး ရှိမှာမို့ပါပဲ။ ဒီနေရာမှာ ကဏ္ဍတခုခုကို ယှဉ်ပြိုင်ထိုးဖောက်ဖို့အတွက် သင့်ပြိုင်ဖက်ကြုံနေရတဲ့ Mobility Barriers တွေကို သင့်မှာကြုံနေရတဲ့ Mobility Barriers တွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်လေ့လာရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကိုယ့်လုပ်ငန်းရဲ့ အားသာချက်နဲ့ ပျော့ကွက်တွေက ဘာတွေလဲ (Analysis of Internal Strengths and Weaknesses)

Competitive Analysis မှာ ပြိုင်ဖက်တွေအကြောင်းကို လေ့လာဖို့လိုသလို ကိုယ့်လုပ်ငန်းရဲ့ အားသာချက်နဲ့ ပျော့ကွက်တွေကိုလည်း တွက်ချက်သုံးသပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သင့်လုပ်ငန်းရဲ့ ဘယ်ကဏ္ဍနဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေက သင့်ကို ဈေးကွက်မှာ အသာစီးရအောင် လုပ်ပေးသလဲ။ သင့်ရဲ့အရောင်းတာဝန်ခံတွေက ထက်မြက်ပြီး ရည်မှန်းချက်ပြင်းပြတတ်သူတွေလား။ ကုန်ကြမ်းနဲ့ လုပ်ငန်းသုံးပစ္စည်းတွေကို စနစ်တကျထိန်းသိမ်းတတ်ရဲ့လား။ ကြော်ငြာနဲ့ မားကတ်တင်းကောင်းကောင်းကျွမ်းကျင်တဲ့ ဝန်ထမ်းရော သင့်မှာ ရှိနေပြီလား။ အစရှိတဲ့ မေးခွန်းတွေကို ကိုယ့်ကိုကိုယ်ပြန်မေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်ငန်းရဲ့ အားသာချက်တွေကို ဖော်ထုတ်နိုင်တဲ့အခါ အားသာချက်တွေကို အသုံးချပြီး ဈေးကွက်ထဲမှာ သင့်လုပ်ငန်းကို ခေါင်းတလုံးပိုမြင့်အောင် လုပ်ဖို့ လွယ်ကူသွားပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီလိုပဲ လုပ်ငန်းရဲ့ အားနည်းချက်တွေဖြစ်တဲ့ ကြော်ငြာအားနည်းတာ၊ ထုတ်ကုန်ကို လူသိအောင် မလုပ်တတ်တာ၊ ဝန်ထမ်းတွေ အလုပ်လုပ်ပုံ ပရမ်းပတာဖြစ်နေတာ၊ လုပ်ငန်းတည်နေရာအကွက်အကွင်း မကောင်းတာ – စတဲ့ အချက်တွေကိုလည်း ရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင်မှသာ လိုအပ်တဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို ပြုလုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

စားသုံးသူရဲ့ လိုအပ်ချက်နဲ့ လိုအင်ဆန္ဒက ဘာလဲ (Analysis of Customer Needs And Wants)

စားသုံးသူလိုချင်တဲ့အတိုင်း မရောင်းနိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းဟာ မရပ်တည်နိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် စားသုံးသူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်နဲ့ လိုအပ်ဆန္ဒတွေကို လုပ်ငန်းရှင်က မပြတ်လေ့လာနေဖို့ လိုအပ်ရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကိုသိမှ ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို စားသုံးသူအကြိုက်နဲ့ အညီ စဉ်ဆက်မပြတ် ဆန်းသစ်ထုတ်လုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဈေးကွက်ထဲမှာ ထိုးဖောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ မလွယ်အောင် ဘာတွေက လုပ်နေကြတာလဲ (Studying Impediments to Market for You And Your Competition)

ဒီလိုလုပ်ငန်းယှဉ်ပြိုင်မှုကို ပိုခက်ခဲစေတဲ့ ပြဿနာတွေကို သိမှ သင့်အနေနဲ့ လွယ်ကူအောင်လုပ်ပေးမယ့် အဖြေတွေကို ရှာလို့ တွေ့နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် ပြိုင်ဆိုင်ရတာ ခက်အောင်လုပ်တဲ့ အခြေအနေ(၄)ရပ်ရှိပါတယ်။

အမှတ်(၁)ကတော့ မူပိုင်ခွင့်ပြဿနာပါ။ အချို့လူသုံးကုန်တွေ၊ စားသောက်ကုန်တွေကို ထုတ်လုပ်ဖို့ မူပိုင်ခွင့်လိုအပ်ပါတယ်။ မူပိုင်ခွင့်ကို ဈေးကြီးကြီးပေးဝယ်ရတတ်ပါတယ်။

အမှတ်(၂)က လုပ်ငန်းစတင်တည်ထောင်ဖို့ ကုန်ကျစရိတ်ပါ။ တနိုင်တပိုင်လုပ်ငန်းငယ်လေးတွေအတွက် လုပ်ငန်းတည်ထောင်စရိတ်ဟာ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကြီးတခုပါပဲ။

အမှတ်(၃)က အသိပညာနဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုလိုအပ်ချက်ပါ။ နည်းပညာ၊ မားကတ်တင်း၊ စက်မှုလက်မှု၊ ထုတ်လုပ်ရေး စတဲ့ အသိပညာ၊ အတတ်ပညာပိုင်းမှာ လုံလုံလောက်လောက် နားလည်ကျွမ်းကျင်မှုမရှိရင်လည်း လုပ်ငန်းကြီးတွေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရာမှာ အတော်လေးနောက်ကောက်ကျစေတတ်ပါတယ်။ လိုအပ်တဲ့ အသိပညာကို အမြဲလေ့လာဆည်းပူးနေဖို့ လိုပါတယ်။

အမှတ်(၄)ကတော့ ကိုယ်ဝင်ရောင်းဖို့ မကျန်တော့လောက်အောင် လုပ်ငန်းတွေက သူ့ဖောက်သည်နဲ့သူ အပြည့်ဖြစ်သွားတဲ့ အခြေအနေပါ။ Market saturation လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒီလို ဝင်လုစရာ စားသုံးသူကုန်သွားတဲ့ ဈေးကွက်ထဲမှာမှ သီးသန့်လိုအပ်ချက်ရှိသူတွေ၊ သီးသန့်အကြိုက်မျိုးရှိတဲ့ စားသုံးသူတွေအတွက် ဈေးကွက်ကွက်လပ်တွေကို ရှာပြီး ဖြည့်ပေးလို့ရပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြိုင်ဆိုင်မှုနည်းတဲ့ ဈေးကွက်မှာ ဈေးကွက်လိုအပ်ကို လိုက်ရှာရတာထက် အများကြီး ပိုခက်ပါတယ်။

ဘယ်လိုဗျူဟာတွေ ချမှတ်မလဲ (Building Strategic Plans to Improve Marketplace Position)

အထက်က အချက်အလက်တွေကို လေ့လာဆန်းစစ်ပြီးတဲ့အခါ ဈေးကွက်ထဲမှာ သင်ရောက်နေတဲ့ အနေအထားကို အဆင့်မြှင့်တင်ဖို့ ဗျူဟာတွေ ချမှတ်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ချမှတ်တဲ့ ဗျူဟာတွေဟာ သင်တွေ့ရှိထားတဲ့ တွေ့ရှိချက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီဖို့ လိုပါတယ်။ ဥပမာ – သင့်ပြိုင်ဖက်ရဲ့ အားသာချက်တွေကို ကျော်တက်နိုင်မယ့် ဗျူဟာတွေ၊ ကိုယ့်အားသာချက်ကို ပိုကောင်းအောင် မွမ်းမံမယ့် ဗျူဟာတွေ၊ ကိုယ့်အားနည်းချက်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲနိုင်မယ့် ဗျူဟာတွေ ဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရေး၊ ဝန်ဆောင်မှု၊ ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်မှုနဲ့ မားကတ်တင်းပိုင်း စတဲ့ ကဏ္ဍတွေ ပါဝင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကိုးကား – Kevin Hillstrom နဲ့ Laurie Collier Hillstrom တို့ ပြုစုတဲ့ Encyclopedia of small business