ရခိုင်ပြည်နယ်၌ စပါးဝယ်သူမရှိ၍ တောင်သူများ အခက်ကြုံ

မြောက်ဦးမြို့နယ်အတွင်းမှ လယ်သမားကို တွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမြို့နယ်တွင် လက်ရှိ စစ်ပွဲများ ရပ်တန့်နေသော်လည်း စပါးပေါ်ရာသီ၌ လယ်သမားများမှာ ရောင်းချရန် ဈေးကွက်၌ ဝယ်ယူသူ မရှိခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နေသဖြင့် ဒေသခံ တောင်သူများ အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြောင်း သတင်းရရှိသည်။

ရခိုင်၏ ဆန်စပါး အဓိကထွက်ရာ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ရသေ့တောင် စသည့် မြို့နယ်တို့တွင် စစ်ပွဲ ဧရိယာများဖြစ်နေခြင်း တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာမည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည့်အတွက် လယ် သမားများမှာ ဆန်စပါး များကို နေအိမ်တွင် အများအပြား မသိုလှောင်ရဲတော့ဘဲ ရောင်းချ ချင်နေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ကျောက်တော်မြို့နယ် ပြောင်းဆိပ်ကျေးရွာမှ တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက “လက်ရှိမှာ ဝယ်ယူသူတွေ နည်းပြီးတော့ ရောင်းလိုတဲ့ သူတွေများနေတာ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် စစ်ရေးပဋိပက္ခ ဆက်ဖြစ်မှာစိုးလို့ လယ်သမားတွေက အိမ်တွေမှာ စပါးတွေကို မသိုလှောင်ရဲတော့ဘူး။ ရတဲ့ ဈေးနဲ့ ချရောင်းကြမယ်ပေါ့။ ဒီမှာ ၃ သိန်းတန်မယ့်ဟာကို ၂ သိန်းလောက်နဲ့ လည်း ချရောင်းကြတာပဲလေ” ဟု ဆိုသည်။

လက်ရှိတွင် တောင်သူများ၏ စပါးများကို ဆန်ကုန်သည်၊ ဆန်စက် လုပ်ငန်းရှင် အနည်းငယ်တို့က ဝယ်ယူမှုအချို့ ရှိနေ သော်လည်း ၎င်းတို့က စပါးအရည်အသွေးကို တိုင်းတာပြီး ဈေးနှိမ်ကာ ဝယ်ယူမှုတို့ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်တောင်သူတို့မှာ စစ်ရေးပဋိပက္ခကြောင့် စပါးစိုက်ခင်းများတွင် ပေါင်းသင်၊ မြက်နုတ်လုပ်ငန်းများကို ဂရုတစိုက် မလုပ် ခဲ့ရခြင်းတို့ ရှိခဲ့သလို စပါးရိတ်သိမ်းချိန်၌ အခါလွန်မိုး ရွာသွန်းခဲ့မှုတို့ကြောင့်လည်း ထွက်ရှိသော စပါး၊ ဆန်အရည်အသွေး မပြည့်မီသည့်အတွက်လည်း ဈေးကောင်းမရ၍ အရှုံးပေါ်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်းလည်း တောင်သူများ ပြောပြချက်အရ သိရ သည်။

ဆက်လက်ပြီး ဦးအောင်ကျော်မြက “ဝယ်ယူသူ တချို့ထံ စပါးရဲ့အရည်အသွေး နမူနာတွေကို ပေးရတာပေါ့။ ဒီတော့ စပါး ကို ကြည့်ပြီး ဆန်သား ဘယ်လောက်ရနိုင်လည်းလို့ ဝယ်ယူတွေက စက်မှာတင်ပြီး ခန့်မှန်းကြတယ်။ အဲဒီမှာ ဆန်သား ၅၀ လောက်ရှိရင်၂ သိန်း ၈ သောင်းပေးတယ်။ ဆန်သား ၇၀ လောက်ရှိရင် ၃ သိန်းလောက်ပေးကြတယ်ပေါ့။ အဲဒီလို ဖြစ်နေ တာ” ဟု ရှင်းပြသည်။

မြောက်ဦးမြို့နယ်အတွင်းမှ လယ်သမားကို တွေ့ရစဉ်/ ဓာတ်ပုံ- မင်းအောင်ခိုင်/ဧရာဝတီ

လက်ရှိအချိန်တွင် ဒေသ စပါးဈေးနှုန်းများမှာ ဒေသအခေါ် အိန္ဒီယာချေ၊ သီရိဒုံ စသည့် အရည်အသွေးညံ့စပါး တင်း ၁၀၀ ကို ၁ သိန်းခွဲ မှ၂ သိန်းကျပ်နှင့် အရည်အသွေးကောင်းများဖြစ်သော ပေါ်ဆန်းမွှေး၊ ဒေသအခေါ် ငါးရာပို စသည်တို့မှာ ကျပ်၂ သိန်းခွဲ ၃ သိန်းခန့်သာ ပေါက်ဈေး ရှိနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ယင်းသို့ လယ်သမားများမှာ လယ်ယာလုပ်ငန်းတွင် ဓာတ်မြေသြဇာ၊ စရိတ်စခများ အရင်းများခြင်း သီးနှံအထွက်မကောင်း ခြင်းတို့ကြောင့် ယခုနှစ်တွင် အစိုးရမှ ချေးယူထားသည့် မိုးရာသီ စိုက်ပျိုးစရိတ် ဘဏ်ချေးငွေတို့ကို ပြန်ဆပ်ရမည့် အချိန် ဖြစ်သည့်အတွက် စပါးများကို ထုတ်ရောင်းကြသလို စပါးဝယ်ယူသူ မရှိသည့်အတွက် ချေးငွေဆပ်ရန် အခက်အခဲ ရှိနေ ကြောင်းလည်း တောင်သူတို့က ဆိုသည်။

ရသေ့တောင်မြို့နယ် စေတီပြင်ကျေးရွာမှ တောင်သူ ဦးမောင်စောဝင်းက “လက်ရှိမှာ စပါးဝယ်ယူမယ့်သူ မရှိသလောက်ပဲ တချို့တလေလောက်ပဲ တွေ့ရတယ်။ လယ်သမားတွေ ဒီနှစ် အရှုံးတွေ့ရတာကတော့ စပါးအထွက်မကောင်းဘူး။ ဒီလို အခြေအနေဆိုရင် ဘဏ်ချေးငွေဆပ်ဖို့ တော်တော် ခက်လာမယ်။ အခုကတော့ ချေးငွေပြန်ဆပ်ဖို့ ရောင်းချင်ကြပေမယ့် ရောင်းမထွက်ဘူး ဖြစ်နေတယ်” ဟု ဆိုသည်။

ထို့အတူ ယခင်နှစ်များကလည်း တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်ခဲ့သည့် ဒေသတို့မှ တောင်သူအချို့မှာ ဘဏ်ချေးငွေ မဆပ်နိုင်ခဲ့သည့် ဖြစ် စဉ်တချို့လည်း ရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် လက်ရှိ တောင်သူများကြုံနေရသည့် အခက်အခဲတို့ကို အစိုးရအပြင် အခြား အဖွဲ့ အစည်းတို့မှလည်း ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးရန် မျှော်လင့်နေကြသည်။

ယင်းသို့ တောင်သူတို့၏ အခက်အခဲများနှင့် ပတ်သက်ပြီး ပြည်နယ်အစိုးရအနေဖြင့် ယခင်နှစ်က ရခိုင်တောင်သူများ၏ အခက်အခဲတို့ကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေးအတွက် စပါးတင်း ၁၀၀ ကို ၅ သိန်းနှုန်းဖြင့် အစိုးရ သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း သတ်မှတ်ကာ ပြည်နယ် စီမံ၊ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးနှင့် ရခိုင်ဆန်စပါး လုပ်ငန်းရှင်တို့နှင့် ညှိနှိုင်းပြီး ဝယ်ယူခြင်းများ ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ယခုနှစ်တွင် ဒေသပေါက်ဈေးများနှင့် စပါးဈေးနှုန်းတို့ကို ဒေသခံ ဆန်စပါးလုပ်ငန်းရှင်တို့နှင့် ညှိနှိုင်းကာ ဖြေရှင်း ပေးရန် အစီအစဉ်များ ရှိနေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတို့က ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

ပြည်နယ်အစိုးရ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ စည်ပင်သာယာရေး ဝန်ကြီး ဦးဝင်းမြင့်က “ဒီကိစ္စတွေကို အရင်နှစ်တွေကတော့ စီမံ/ ဘဏ္ဍာနဲ့ ပြည်နယ် ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းဝယ်ယူပေးတာ ရှိခဲ့တယ်။ ဒီနှစ်လည်း ဒီလိုပါပဲ ညှိနှိုင်း ဝယ်ယူမှာပေါ့။ ဆန်စပါး လုပ်ငန်းရှင် ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင် အသင်းတွေနဲ့ ဒေသပေါက်ဈေး ဘယ်လောက်ရှိတယ်။ ကာလ သတ်မှတ်ဈေး ဘယ်လောက်ရှိတယ် ဆိုတာကို ညှိနှိုင်းပြီးတော့ လုပ်ပေးဖို့ ရှိတယ်” ဟု ဆိုသည်။

သို့သော်လည်း လက်ရှိတွင် အစိုးရမှ သတ်မှတ်ထားသည့် စပါးဈေးနှုန်းတို့ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးသလို အသေး စိတ် အစီအစဉ်တို့ကို ပြောမရသေးကြောင်းလည်း ဝန်ကြီး ဦးဝင်းမြင့် ကဆိုသည်။

လက်ရှိတွင် အစိုးရအနေဖြင့် စပါးဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ပြီး ဝယ်ယူခြင်းမျိုး မတွေ့ရသေးသလို ယခင်နှစ်က အစိုးရက စပါးကုန် သည်များနှင့် ပူးပေါင်းကာ စပါးဝယ်ယူခြင်း လုပ်ငန်းများမှာလည်း တောင်သူများအတွက် အကျိုးမဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ဒေသခံ လယ်သမားက ပြောဆိုကြသည်။

တောင်သူများအတွက် စပါးဝယ်ယူရန် ဘတ်ဂျက်ငွေကို အစိုးရက တိုက်ရိုက် ချမပေးဘဲ ကုန်သည်ကြီးများနှင့် ချဉ်းကပ် ကာ ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း ကုန်သည်များအနေဖြင့် ဘတ်ဂျက်ငွေနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များတွင် အစိုးရအား သံသယ ရှိသဖြင့် ပေါ်တွင် ထိုအစီစဉ်များမှာ မအောင်မြင်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း တောင်သူအရေး လှုပ်ရှားသူများက ထောက်ပြ ကြသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်သူလယ်သမား သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ဇံက “ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က စပါးကိစ္စမှာ အစိုးရဘက်က ပေးတဲ့ ၅ သိန်းကိစ္စမှာ အစိုးရက ကုန်သည်ကြီးတွေကို လွှဲချတယ်။ ကုန်သည်ကြီးတွေလည်း အဲဒီလို ဝယ်လိုက်ခြင်းအားဖြင့် အစိုး ရသို့ တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်တဲ့အခါ အဆင်ပြေမပြေ၊ စတဲ့ သံသယစိတ်တွေရှိတဲ့ အတွက် လက်ခံခဲ့ဘူး။ ဒီတော့ အစိုးရရဲ့ အရောင်းအဝယ် အစီအစဉ်တွေဟာ လယ်သမားဆီသို့ သက်ရောက်မှု မရှိခဲ့ဘူး။ ဝယ်ယူနိုင်မှု မတွေ့ခဲ့ရဘူး ” ပြောသည်။

ယင်းကြောင့် ယခုနှစ်တွင် ထိုသို့ ဆန်စပါးဝယ်ယူမည့် အစီအစဉ်များကို အစိုးရအနေဖြင့် ဒေသခံတောင်သူတို့ အကျိုးကို ထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်ပေးရန် ရခိုင်တောင်သူတို့က မျှော်လင့်နေကြသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းသည် လယ်ယာလုပ်ငန်းကို အဓိက အခြေခံကာ လုပ်ကိုင်နေသည့် ဒေသတခုဖြစ်သော်လည်း ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၀ စပါးစိုက်ရာသီက ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်စစ်တပ်(AA) တို့၏ ပြင်းထန် သော တိုက်ပွဲဖြစ်စဉ်များကြောင့် တောင်သူအချို့မှာ လယ်ယာလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

လယ်မထွန်ယက်နိုင်ခဲ့သော နေရာတို့မှာ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင် ကျောက်တန်းဒေသ၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း အထက်ပ်ိုင်း၊ ကျောက်တော်မြို့နယ် အထက်ပိုင်း ပလက်ဝနယ်စပ်အထိနှင့် မြောက်ဦး လင်းမြွေတောင်ဝန်းကျင်၊ မင်းပြား၊ မြေပုံမြို့နယ် တို့တွင် စပါးလုံးဝ မစိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့တဲ့ လယ်ယာမြေ ဧက ၅ သောင်းကျော်ခန့် ရှိခဲ့ကြောင်းလည်း ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်သူ လယ်သမား သမဂ္ဂအဖွဲ့ထံက သိရသည်။

Ref:irrawaddy